STEM, Science (Fen), Technology (Teknoloji), Engineering (Mühendislik) ve Mathematics (Matematik) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Stem kelimesi ingilizcede “kök” anlamına gelmektedir. Yani bu anlam üzerinden düşünüldüğünden, eğitim sisteminin kökünü oluşturabilecek bir eğitim yaklaşımıdır. STEM eğitimi fen ve matematik gibi temel bilimlerin, mühendislik ve teknolojinin sağladığı uygulama olanaklarıyla entegre edilerek öğretilmesini içerir ve tüm öğretim seviyelerini kapsar.
STEM eğitiminin ulusal eğitim sistemine entegre edilmesi;
yaratıcı, üretken ve 21. YY. becerileri ile donatılmış yeni nesiller yetiştirilmesine olanak sağlayacaktır. İş dünyasına girdiğinde de bu üstün becerileri sayesinde iş hayatının istediği niteliklere kolayca uyum sağlayabilmektedir.
Yapılan araştırmalarda, ABD, İngiltere, Japonya gibi STEM modelini kullanan çoğu ülkenin ekonomisinin büyüdüğü aynı zamanda PİSA (The Programme for International Student Assessment) ve TİMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) gibi küresel değerlendirme sınav sonuçlarında da artış olduğu görülmüştür. Bundan dolayı birçok ülke STEM modelini eğitim sistemine entegre etmiş durumda.
Türkiye’nin yalnızca teknolojiyi ithal eden ve kullanan değil, üreten ve bu alanda dünya çapında rekabet gücüne sahip bir ülke konumuna gelebilmesi için STEM alanında iyi yetişmiş insan gücü ülkemiz için çok çok önemlidir. Genç nüfusun STEM alanlarında başarı düzeyini yükselterek, analitik ve eleştirel düşünme yeteneğini kazandırarak, problem çözme becerilerini geliştirerek, bilim ve teknolojide ilerlememiz mümkün olabilir.
Ülkemizin 2023 Vizyonu ve Milli Eğitim Bakanlığı stratejik belgelerinin ortaya koyduğu amaçlar, fen-teknoloji-mühendislik-matematik eğitiminin ülkemiz ölçeğinde tanımlanmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır. Ancak bu alanda yapılan çalışmalar henüz başlangıç aşamasındadır.
Örneğin 2017 yılında yayınlanan MEB tarafından yayınlanan ve kullanılmaya başlanan 5. sınıf Fen Bilimleri ders kitabında, açık ve bariz olmamakla birlikte STEM etkinliklerine yer verilmiştir.
3. Ünite olan Kuvvetin Ölçülmesi ve Sürtünme ünitesinde verilen aşağıdaki etkinlik, öğrenciyi tasarlamaya teşvik ederek mühendislik becerilerini geliştirmesine yardımcı olacaktır.
STEM eğitimi, okul öncesi yaş dönemindeki çocuklarda uygulanması kolay olan bir eğitimdir. İşin sırrı ise STEM eğitimi çocukların gerçek dünya hakkındaki doğal ve doğuştan gelen meraklarından yararlanır. Sadece araştırmalarına izin vererek, onları gerçek dünya hakkında sorular sormaya teşvik ederek, çocukları STEM’ e dahil etmiş oluyoruz.
Sıkça Sorulan Sorular
Okul öncesi eğitimi özgürce ve bilimsel olarak düşünebilen, yapıcı, yaratıcı ve üretken bireyler yetiştirmeyi amaçlar. Bu amaca göre; erken çocukluk eğitimi, çocukların hayal gücünü geliştirmeye ve yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerine odaklanan bazı temel bilgiler üzerine kurulmuştur.
Araştırarak, problem çözerek, sorular sorarak öğrenmeyi destekleyen STEM eğitimi, bir çok noktada okul öncesi eğitimin amaçlarını kapsamaktadır. Buna ek olarak, okul öncesi eğitim müfredatı, çocukların eleştirel düşünmelerine, planlama yapmalarına, uygulamalarını test etmelerine, kendilerini ifade etmelerine, sorgulama yapmalarına ve oyun odaklı öğrenmelerine büyük önem verir. Benzer şekilde, ilk deneyimlerini, aktif katılım yoluyla öğrenmeyi destekleyen oyun temelli öğrenme yaklaşımları, erken çocukluk eğitiminde STEM uygulaması için uygun yollardandır.
Okulumuzda iyi planlanmış STEM deneyimleri ile çekirdek kavram ve becerilere dayalı olarak, çocukların teorilerini keşfetmelerine ve yansıtmalarına izin vererek etkili öğrenme deneyimi oluşturulmaktadır.
fen, bilim, teknoloji ve matematik disiplinlerini ele alarak bu alanlara yetkin çalışanlar kazandırmayı hedefliyor. Özellikle okul öncesi dönemde robotik kodlama, ardunio, proje geliştirme ve yapı seti oluşturma gibi konulara odaklanarak çocukların 21.yüzyıl alanlarıyla ilgili bilgi ve fikir sahibi olmaları önemseniyor.
- Çocuğun merak duygusunu tatmasına,
- Sorgulayıcı ve eleştirel düşünmeyi tanımasına,
- Matematik bilgisi kazanmasına,
- Mühendislik becerileri ile tanışmasına,
- Problem çözme yetkinliği kazanmasına
- Özgüven sahibi olarak kendilik bilinci oluşturmasına kaynak olur.
STEM'in çocuklara yönelik kazandırdığı en temel unsur, düşünerek üretme vasfıdır. Mühendisliğin ve bilimin ana kaynağı olan düşünce, STEM'in de olmazsa olmasıdır.
STEM uygulamaları ve etkinlikleri de düşünerek üretmekten geçer. Projeler geliştiren çocuklar, öğrendikleri bilgi ile ne yapacaklarına yönelik düşünceler geliştirirler. Düşünce geliştiren bir problemi ele alan çocuklar, projeleri için de üretme ve yaratma becerilerini konuştururlar. Tüm bunlar olurken de ekip çalışması ve sosyalleşme devreye girer. Yani STEM, sağladığı bilgi ve beceri akışı dışında, çocukların özgüven ve özsaygı becerilerini de geliştirir. Çünkü çocuk, kendi ürettiğinin sonucu görür, başardığını hisseder ve kendi potansiyelini keşfeder.
• Eleştirel düşünmeyi, takım çalışmasını, iş birliğini ve iletişimi destekler.
• İnovasyon, yaratıcılık ve problem çözme becerilerine oluşmasına aracılık eder.
• Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerini teşvik eder.
• İnsani değerleri geliştirir.
• Eğitimde fırsat eşitliğini sağlamaya dönük çabalar içerir.
• Kendini yenileyen ve yenilikçi uygulamaları kullanabilen bireyler yetiştirir.
STEM Uygulamaları, okulda öğrenilen bilgilerin disiplinler arası bağlantılarını sağlayarak gerçek hayat problemlerine çözüm üretir.